معماری ارگانیک در مفهوم واقعی؛ ترکیب سازه با طبیعت است نه تحمیل آن بر طبیعت
مفهوم کلمه ارگانیک و کاربرد آن در معماری
مفهوم لغوی “ارگانیک” به معنی موجودات زنده ارگانیزه است که نخستین بار در سال 1778میلادی وارد ادبیات گفتاری و نوشتاری شده است.
این کلمه بیشتر در کشاورزی کاربرد داشته و به معنای تولید محصولاتی فاقد افزودنیهای شیمیایی است. در ماهیت طبیعی این محصولات هیچگونه تغییری حتی در راستای بهتر و پربازده شدن داده نمیشود.
اگرچه تعیین حدود نفوذ مفهوم “ارگانیک” در معماری اندکی دشوار است اما این مفهوم را بیشتر میتوان در آثار “فرانک لوید رایت” پیجویی کرد. مفهوم معماری ارگانیک با مفاهیمی چون زایش، رشد و مرگ عجین است.
به این نوع معماری، معماری انداموار یا اندام وار نیز میگویند؛ معماری که در ترویج هماهنگی بین عادتهای انسانی و طبیعت دارد. از این سبک معماری در طراحی ویلا، ویلا مدرن، ویلا کلاسیک، ویلا مینیمال و حتی طراحی رستوران می توان استفاده کرد. طراحی رستوران
بنیانگذار و معمار مشهور سبک معماری ارگانیک
به اعتقاد اکثر منتقدان معماری، فرانک لوید رایت بزرگترین معمار تاریخ آمریکا است. وی در سال 1867 میلادی به دنیا آمد و در طول حیات 91 ساله خود 1000 بنا را طراحی و حدود 500 مورد از آنها را اجرایی کرد. وی در میان همتایانش به معمار لجوج و یکدنده معروف شد و کار کردن با رایت دلشیر میخواست.
پیشنهاد خوانش مقاله: آشنایی با فرشید موسوی معمار ایرانی
فرانک لوید رایت
بسیاری از پروژههای معماری پایدار قرن بیستم اثر فرانک لوید رایت است. زمانی که وی بیست ساله بود به شیکاگو سفر کرد تا قدمی بزرگ در راه تبدیل خودش به یک معمار بزرگ بردارد. طراحی ویلا ایرانی
او در دفاتر معماری مشهوری چون “آدلی و سالیوان” مشغول هب فعالیت شد؛ اما دیری نپایید که وی احساس کرد که جایگاهی بهتر انتظار وی را میکشد. زمانی که رابطهء استاد-شاگردی بین سالیوان و رایت از بین رفت. سالیوان وی را از دفتر کارش اخرج کرد؛ رایت نیز از این اقدام استقبال کرد تا بر روی پروژههای شخصیاش کار کند.
اولین ساختمانی که رایت جوان به سبک ارگانیک آنهم به شکل مستقل طراحی کرد، ساختمان وینسلو بود. این ساختمان ارتباط قوی با طبیعت اطراف خود برقرار کرده بود و راهپلهها و شومینه در قلب خانه قرار داشتند.
شاخصههای اصلی معماری ارگانیک را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
معماری طبیعتگرا و واقعگرا
پیرو فرمهای بی قاعده قرون وسطایی
پیرو فرمهای داینامیک
پر از اشکال گوناگون
در معماری ارگانیک ساختمان همچون موجودی زنده حول محور وجودی خود رشد میکند.
پر از فرمهای آزادِ عاری از قوانین هندسی
مغایر با کمپوزیسیون
ماحصل درک اولیه از طبیعت
پیروان سبک معماری ارگانیک معتقدند که این سبک در روانشناسی کانونهای اجتماعی و منطق عقلانی آنهایی که با معماری سر و کار دارند؛ جایی برای خود باز کرده است.
شاخصههای معماری ارگانیک در آثار هنری لوید رایت
استفاده از پنجرههای سرتاسری
کنسول نمودن بام و نمایش افقی آن
نشان دادن مصالح در ساختمان
عدم وجود اسکلت بتنی و آهنی
از نظر رایت طبیعت فقط محیط خارجی نیست، بلکه فضای داخلی و حتی خود مصالح نیز جزئی از طبیعت هستند و محوطه سازی اهمیت فراوان دارد.
در معماری ارگانیک رایت، فضا دائما در حال گسترش است.
از نظر رایت روح در فضای معماری ارگانیک به خودی خود وجود دارد
تزئینات بخش جدایی ناپذیر این سبک از معماری است.
تبعیت از سنت طبیعتگرا جز جدایی ناپذیر این معماری است و تقلید در آن نقشی ندارد
پیشنهاد خوانش مقاله: تحلیل آثار و سبک معماری فرانک لوید رایت
نمونه های معماری ارگانیک
آثار شاخص معماری ارگانیک فرانک لوید
خانه آبشار فرانک لوید رایت
ویلای آبشار فرانک لوید رایت
تلییزن وست آریزونا، آمریکا
موزه سلیمان رابرت گوگنهایم نیویورک ؛ برجستهترین اثر فرانک لوید
موزه سلیمان رابرت گونگهایم نیویورک یکی از شاهکارهای معماری دوران معاصر است. تاکید فرانک لوید رایت در طراحی این ساختمان و هماهنگی بالای آن با طبیعت اطراف بر جذابیت این موزه افزوده است. این موزه در منهتن و کرانه شمال شرقی مرکز شهر قرار گرفته است. ایده طراحی رامپ های مارپیچی، موزه
پیشنهاد خوانش مقاله : معماری فیگوراتیو و تاثیر آن بر آثار زاها حدید
ساختمان اداری اس سی جانسون (S.C. Johnson Administration Building) در ویسکانسین
خانه ایوری کونلی (Avery Coonley House) در ریورساید ایلینویز
خانه پسر فرانک لوید رایت در آریزونای آمریکا
طراحی ارگانیک
طراحی ویلا به سبک معماری اورگانیک
ویلای کویری در حاشیه پارک ملی جاشوا (در جنوب کالیفرنیا )
تصویر بالا؛ نمونه بسیار خوبی از معماری ارگانیک است که در سال 1993 میلادی با دقت و وسواس بسیار زیادی در حاشیه پارک ملی جاشوا (در جنوب کالیفرنیا) ساخته شده است. طراحی ویلا بیابانی توسط “کندریک بنگز کلاگ ” انجام شده است.
طراحی ساختمان به سبک ارگانیک
معماری ارگانیک در ایران
کاخ مروارید؛ مصداق زیبایی از معماری ارگانیک
نفوذ معماری ارگانیک و گسترش آن توسط افرادی چون نظام عامری و کمال کمونه، باعث شد این جریان معماری در ایران رفته رفته به جریان معماری “اشراف آمریکایی” معروف شود. علاوه بر آثار مهم و شاخصی چون “ویلای مروارید” که در زیر به آن اشاره میشود، آثار شاخص دیگری همچون “ویلای شمس” در نور(کتابخانهء امروزیِ دانشکدهء منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس) و یا کاخ “میهمانان شمس” که به موزهء حیات وحش درآباد تبدیل شده است، میتوان اشاره کرد.
یکی از کارفرمایان اصلی برای اجرای سبک معماری ارگانیک در ایران شخص شمس پهلوی خواهر محمدرضا پهلوی بوده است. شمس ابتدا از نظام عامری درخواست ساخت ویلایی کوچک برای همسر و پسرانش در نور شمال (ایران) را مطرح کرد. ساخت این ویلا، سرآغازی خوب برای ساخت قصری بود که بعدها به نام قصر مروارید در مهر شهر کرج معروف شد.
نظام عامری برای طراحی و ساخت این قصر از “وزلی پیترز”، داماد فرانک لوید رایت درخواست کرد در ایران حضور یابد و شخصاً کار ساخت ویلا را به عهده بگیرد.
در وصف “ویلیام وزلی پیترز” بایستی گفت که وی نه تنها داماد رایت بود؛ بلکه مهندس مهمترین و موفقترین سازههای رایت نیز محسوب میشد. پیترز مهندس بناهایی چون موزهء گوگنهایم و خانهء آبشار از ساختههای مشهور فرانک لوید رایت بوده است.
برخی معتقدند که پروژهء طراحی و معماری کاخ مروارید؛ مهمترین و حساسترین دستاورد زندگی رایت بوده است. در گفت و گوی اولیهایی که بین شمس و ویلیام وزلی شکل میگیرد، شمس پهلوی با علاقهء فراوان از جواهرات خود به خصوص مرواریدهایش صحبت میکند.
ایدهء طراحی کاخ مهرشهر و یا کاخ مروارید در واقع از علاقهء شمس به جواهرات مروارید نشانش نشات میگیرد.
پیشنهاد مطالعه مقاله: سبک طراحی ویلا ایرانی و معرفی
گروه طراحی و معماری پیترز اولین طرح معماری خود برای کاخ مروارید را در سال 1965 میلادی اسکیس زدند. طرحهایی که برخی از آنها با ترسیم پرسپکتیو و تکنیک جوهر و مینیاتور ایرانی در آن زمان همچون قماری بزرگ محسوب میشدند؛
اما همان طرحها با کمال تعجب مورد پذیرش شمس پهلوی واقع شدند. طرح اصلی بنا با گنبدی نیمه شفاف با دهانهء 120 متری به هراه باغ، فوارههای زیبا و استخری منحصر به فرد در میان زمینهای خوش آب و هوای مهر شهر کرج خوش میدرخشید.
طرح اصلی این کاخ را میتوان به دو بعد فرهنگی و فیزیکی معماری ایرانی ارجاع داد. تمامی 100 هکتار زمین پروژه با چنان جزئیات دقیقی توسط تیم طراحان برتر دنیا طراحی و ساخته شد که در نهایت اثری ماندگار ماحصل آن بود. طراحی داخلی بنا به عهدهء “جان دی هیل” بود و طراحی منظر این قصر- طراحی ویلا ی منحصر به فرد را “کورنلیا بریرلی” انجام داد.
فرمهای دایرهایی شکل این بنا یادآور مروارید است و در تمام قصر این فرم دایرهایی شکل از طراحی گنبد، مبلمان، وان حمام، لوستر تا طراحی وسایل کوچک استفاده شده است.
پیشنهاد خوانش مقاله: معرفی سبک آثار معماری دوره ساسانی
ویژگیهای منحصر به فرد کاخ مروارید که در خارج از کشور ساخته شدهاند
گنبد نیمه شفاف کاخ مروارید ساخت شرکت سوپراسکای
دیوارهایی از جنس مرمر با روکش برگ طلا ساخت شهر فلورانس ایتالیا
طراحی راهپله از جنس لوسیت
ساخت چندین استخر، حوض، آبشار و باغ پرندگان
چندین استخر، حوض، آبشار، باغ پرندگان
چلچراغی عظیم با قطر 1.5 مترساخت کشور اتریش
ساختمان دفینه، موزه پول خیابان میرداماد
در ساخت بنایی که امروزه به موزهء پول و دفینه معروف است، از فلزکاری در کنار بتنکاری ظریف در نهایت دقت و ظرافت استفاده شده است.
داستان طراحی ساختمان پول به ماجرای گسترش شعبات ایران سوپر، توسط یهودی بنام و ثروتمند دههی 40 شمسی یعنی “ناصر کهنیم” برمیگردد. کهنیم از بازاریان معروف و صاحب فروشگاه ایران سوپر در خیابان طالقانی تهران بود. وی به هدف گسترش شعبات فروشگاهی خود در شمال تهران، به دفتر نظام عامری رفت و از وی خواست ساختمانی متفاوت و منحصر به فرد برای کسب و کارش را طراحی کند.
اگرچه این ساختمان تا قبل از وقوع انقلاب به بهرهبرداری نرسید، اما یازده سال بعد بنیاد مستعضفان این ساختمان را به موزهء پول و دفینهء ایران تبدیل کرد. طراحی و ساخت این بنا توسط معماران ایرانی بنیاد رایت در ایران(نظام عامری، کمونه و خسروی) به سبک ارگانیک انجام شده است.
ساختمان دفینه به اولین ساختمان پیش ساختهء ایران نیز معروف است. اگرچه اینروزها ساختمان منحصر به فرد بنیاد “فرانک لوید رایت” در خیابان میرداماد تهران از وضعیت خوبی برخوردار نیست.
مطلب پیشنهادی : ویلاهای منحصر به فرد دنیا
کلبه لواسان هوشنگ سیحون
یکی دیگر از آثار شخص معماری ارگانیک در ایران مربوط به ویلای لواسان هوشنگ سیحون است که در سال 1353 شمسی در دل کوه با کمترین تغییرات طبیعت اطرافش ساخته شده است. برخورد ارگانیک و همزیستی مسالمتآمیز این ویلا با طبیعت اطرافش باعث شد که در فهرست آثار معماری ارگانیک ایران گنجانده شود. حتی بخشهایی از دیوارههای داخلی این بنا واقعا دیوارههای کوه است.
خانه ییلاقی هوشنگ سیحون
برای سفارش طراحی ویلا، طراحی کافی شاپ طراحی رستوران با شرکت طرح معماری ایوان از طریق لینک در تماس باشید.
شماره های 02122337204 – 02122337205 – 02122337206 واتساپ: 09059640710
پیشنهاد خوانش مقاله: همه چیز در مورد معماری برج آزادی
برای دیدن محصولات ، برای مثال ؛ کاشی بین کابینتی و پارکت لمینت شما میتوانید از فروشگاه دیدن کنید .
چرا نمیشه مطالب رو کپی کرد؟
کدام مطالب را میخواهید کپی کنید؟
اشتراک ها: معماری فیگوراتیو و تاثیر آن بر آثار زاها حدید | طرح معماری ایوان + نمونه کار ها