در دنیا، معماران اندکی هستند که تاثیر عمیقی بر فلسفه معماری گذاشته باشند، اما برخی گمنام مانده‌اند. لوئی کان همان معمار تاثیر گذار است که کمتر از او یاد می‌شود.
بدون شک لوئی کان یکی از معروف‌ترین معماران قرن بیستم میلادی است. وی با الهام از الگوی خرابه‌های باستانی، الگوی سازه‌های زیستی همچون “DNA” و هندسه اولیه؛ رویکرد جدیدی به دنیای معماری آورد. اما سئوال اصلی اینجاست که وی چرا مشهورتر از آنچه که باید نیست؟
برای پاسخ به این سئوال “الیور وین رایت” منتقد دنیای هنر و معماری به سراغ بررسی زندگی لوئی کان، معماری که در اوج فقر درگذشت، می‌رود.
لوئی کان همواره به دانشجویانش توصیه میکرد: اگر در پی این هستید که برای خلق اثری از چیزی الهام بگیرید؛ از متریال‌های گوناگون بخواهید که به شما کمک کنند! برای مثال به آجر بگوئید: چه چیزی میخواهی ای آجر؟ و آجر به شما پاسخ خواهد داد که میخواهم بخشی از یک طاق ضربی باشم. شما پاسخ خواهید داد که من هم طاق آجری را دوست دارم، اما ساخت آن هزینه بر است؛ اما میتوانم از تو به عنوان یک سر در آجری استفاده کنم؛ تو چه فکر میکنی ای آجر؟
پیشنهاد بازدید از : طراحی ویلا
کان همواره معتقد بود که متریالی که در ساخت سازه‌های معماری استفاده می‌شوند، همواره به سرنوشت خودشان بسیار حساس اند. این معمار عجیب و در عین حال ستایش برانگیز آنقدر در دنیای تفکرات هنری خود غرق بود که در اثر سکته قلبی در سرویس بهداشتی ایستگاه مترویی در نیویورک در سال 1974 درگذشت و برای 4 روز کسی از وی خبر نداشت. در رابطه با زندگی هنری و در نهایت مرگ عجیب او، پسرش در سال 2003 میلادی، فیلم تحسین شده‌ایی به نام “معمار من” ساخت.
پیشنهاد خوانش مقاله: سبک طراحی ویلا ایرانی و معرفی
اخیراً نیز درباره آثار هنری و سازه های معماری او نمایشگاهی در موزه هنر ویترای در شهر وین راین آلمان برپا شده است. کان از سازه های معماری دنیای باستان الهام عجیبی میگرفت و خودش یکی از موثرترین معماران قرن بیست بود؛ اما حتی بعد از ساخت فیلمی مهم از زندگی هنری او، هنوز هم برای خیلی از افراد ناشناخته باقی مانده است.
شاید دلیل این ناشناخته بودن را بتوان در میان نظرات سایر معماران بزرگ درباره وی جستجو کرد. “استانیسلاسوس فون موس” مورخ هنر در جایی گفته بود که سخنان عجیب و غریب و رویکرد شبه مذهبی او برخی از اوقات برای من و هم نسلانم آزار دهنده بود. اگرچه درک شخصیت وی بسیار پیچیده بود، اما من همواره او را تحسین کرده‌ام و مرعوب شخصیت عجیبش یوده‌ام.
پیشنهاد خوانش مقاله: ویلا فلت + بررسی مزایا و دلیل محبوبیت
بیوگرافی و زندگی نامه لوئی کان
لوئی کان در سال 1901 میلادی در استونی به دنیا آمد. او اصالتی یهودی-آمریکایی داشت. این معمار بزرگ که لقبش”نجواگر در گوش آجرها” بود؛ آثار مهمی از خود به جای گذاشت که در زیر میتوان یه چند مورد از آنها اشاره کرد.
آثار مهم معماری لوئی کان
- طراحی سازه مجلس ملی بنگلادش در داکا 1962
- موسسه ایی اداری در احمد آباد-هند 1963
- طراحی موزه هنر کیمبل 1966-1972
- طراحی بیمارستان مرکز ایوب در داکا 1963
- ساخت گالری هنر دانشگاه یل 1954-1950
- طراحی بنای یادبود شش میلیون یهودی 1969-1967
- کتابخانه آکادمی فیلپس اکستر 1972-1967 و موارد دیگر
پیشنهاد خوانش مقاله: معماری معاصر زاها حدید
از نظر کان، فرم لزوماً تابع عملکرد نبود و از طرفی تمامی پروژه های او از امکانات صنعتی برای اجرا استفاده نمی‌کردند. او بناهایی شبیه به سنگ یکپارچه که بر گرفته از هندسه ابتدایی بود اجرا میکرد. بناهایی که در آنها دایره‌های بزرگ، نیم دابره‌ها و مثلث‌های برش خورده از میان دیوارهای سنگین، به کرات به چشم میخوردند. ساختمان‌های وی نشانی از حضوری بی انتها و سرنخهای گمراه کننده از لحظه اکنون را دارند.
زمانی که به سازه های معماری کان نگاه می‌کنیم، گویی به بقایای معماری متروکه و به جای مانده از یک تمدن کیهانی نگاه کرده ایم.
پیشنهاد خوانش مقاله: تحلیل آثار و سبک معماری فرانک لوید رایت
نگاه معنوی کان در کارهایش مشهود است و توانایی برقراری ارتباط وی با گذشته چیزیست که نباید نادیده گرفت. نمایشگاهی در لندن از آثار معماری وی برگزار شد که بعد دیگری از این مرد را به نمایش گذاشت. مردی کنجکاو و سرزنده که با وسواس مثال زدنی در جستجوی طراحی آرمانشهری بر اساس اکتشافات علمی-مولکولی بوده است.
این نمایشگاه روند جالبی برای معرفی لوئی کان دربرگفته است. در ابتدا او را به عنوان کودک مهاجر فقیری که تازه به فیلادلفیا رسیده یاد میکند. کودکی که به شدت از جای زخمی عمیق بر روی صورتش رنج می‌برد. او در همان دوران کودکی و نوجوانی علاقه‌ی عجیبی از خودش به معماری نشان می‌دهد؛ چرا که شهر او در حال بازسازی به گونه ایی رادیکال بود.
پیشنهاد خوانش مقاله: آشنایی با معماری ارگانیک
برای لوئی کان، فیلادلفیا شهری بود که در دهه 1950 میلادی به عنوان آزمایشگاه شهرسازی از آن یاد میکند، شهری با شبکه‌ایی از پیاده‌رو‌ها و بلوارهای بهم پیوسته. تصورات او از نظم هندسی شهری توام با علوم طبیعی در رهیافت‌های معماری اش تاثیر عمیقی گذاشت.
وسواس و دقت او در مسائل علوم طبیعی و ترکیب این مسائل در معماری را میتوان در اثر معروفش به نام ” برج سیتی هال” مشاهد کرد. او برای طراحی این برج از کشف فرانیس کریک .جیمز واتسون از ساختار”DNA” بهره برد. برجی به شکل دو منحنی مارپیچی درهم تنیده.
ویژگی های معماری لویی کان
آثار وی به سرعت الهام بخش سایر معماران جهان در سراسر دنیا شد. برای مثال تاثیر وی در سازه برج خوشه ایی که دنباله ایی ازجنبش متابولیسم ژاپنی در بین سالهای 1960 تا 1970 میلادی بود ، یا برج “هارست ” از “نورمن فاستر” با الگوی مثلثی را نمی‌توان نادیده گرفت.
کان اخلاق عجیبی داشت برای مثال او هیچ گاه سعی در حفظ و یا جلب نظر مشتریان خودش نمی‌کرد. اما این روند تا دهه 50 زندگی او ادامه یافت، دهه‌ایی که او اولین پروژه بزرگ خودش را کامل کرد. این پروژه، ساختاری مکعبی شکل برای گالری هنری دانشگاه “ییل” بود. او که دیگر به دهه 60 زندگیش نزدیک میشد و سعی در پوشاندن طاسی سرش داشت، به شهرت زیادی دست پیدا کرده بود. حال نوبت طراحی آزمایشگاه پزشکی ریچاردز در دانشگاه پنسیلوانیا بود. این سازه اولین بنایی بود که او در آن میتوانست مفهوم تفاوت‌های فضایی را در آن نشان دهد.
از او نقاشی‌ها و اسکیس‌های پاستلی زیادی از معابد مخروبه از جهان باستان،از کرنیخ تا رم و از لکسور تا جیزه به جای مانده است. سفرهای فراوان وی در دهه 1950 میلادی وی را به این اعتقاد رساند که جوهره معماری را تنها در حالت مخروبه آن میتوان درک کرد. این اعتقاد وی را در روند کاری 20 سال آینده‌اش متاثر کرد.
کان در مصاحبه‌هاش از سازه‌های معماری خود به عنوان “خرابه‌های معکوس” یاد کرده است. این مساله به درستی در سازه معماری مجلس ملی بنگلادش مشهود است. در طول جنگ داخلی بنگلادش در سال 1971 میلادی، مخالفان از رساندن هرگونه آسیبی به این سازه که نمایی از خرابه‌های باستانی بود، چشم پوشی کردن. وی بر روی دیوارهای مجلس ملی بنگلادش سوراخ‌هایی به عنوان یک وسیله اساسی طراحی کرد. سوراخ‌هایی که هم به عنوان تهویه به حساب می‌آمدند و هم فضای داخلی را از نور مستقیم آفتاب مصون نگه میداشتند. در پشت تفکرات نئوکلاسیک و تاریخی وی مردی با فهم درست از معماری و ارتباطش با محیط نهان شده بود.
پسر وی ناتانیل، در فیلمی که درباره پدرش ساخته است، چهره‌ایی دلسوز از پدر خود به تصویر کشیده است. پدری که سه فرزند پسر از سه همسر مختلف خود به جای گذاشت. شخصیت پیچیده او در طراحی خانه‌هایی که برای خودش ساخت نیز مشهود است.
در پایان…
جسد لوئی کان هنگامی که در سن 73 سالگی در یک سرویس بهداشتی عمومی، پیدا شد که وی کاملا ورشکست شده بود و با بدهی در حدود 500 هزار دلار از این دنیا رفت. اما چرا جسد چنین معمار بزرگ و تاثیر گذاری که نامی ماندگار در تاریخ معاصر معماری جهان دارد، 4 روز در سرویس بهداشتی بدون هویتت مانده بود؟
پاسخ به این سئوال را نیز باید در شخصیت مرموز وی و از بین رفتن مشکوک آدرس در گذرنامه اش جستجو کرد.
شرکت طراحی معماری ایوان با سال ها تجربه در زمینه طراحی ویلا، طراحی رستوران
